عقد ایرانی و رسوم آن در فرهنگ های مختلف

در این مطلب مطالبی را پیرامون عقد ایرانی و آداب و رسوم آن در فرهنگ های مختلف ایرانی بیان نموده ایم

آداب عقد ایرانی در اقوام کورمانج خراسانی:

نظام خانواده و بقای نسل، در زندگی کوچ نشینی کورمانجی اهمیت بسیار بالایی دارد. از این رو ازدواج یکی از مهم ترین مسائل در زندگی کورمانجی به حساب می آید. به طوری که مرد بلافاصله پس از بلوغ باید ازدواج نماید و هیچ مردی نباید پس از بلوغ مجرد بماند. همچنین مردانی که همسرانشان از قید حیات خارج می شوند، در اسرع وقت بایستی ازدواج نمایند. ازدواج در بین کورمانجی ها معمولا به صورت قبیله ای انجام می شود و هر پسر و دختر باید با هم قبیله ی خود ازدواج نماید.

عروس در زبان کردی “بوک”، و داماد نیز “زاوا” نامیده می شود. ساقدوشان عروس نیز “برازاوا” یا برادران داماد نامیده می شوند

در ادامه به آداب کلی رسوم کرمانجی خواهیم پرداخت

آشنایی با آداب عمومی کرمانجی:

کورمانج های خراسانی از کردهای اهل خراسان شمالی می باشند که زبان آن ها کرمانجی است. البته از لحاظ ارضی، کردخانه (محل زندگی کردهای خراسان) شامل بخشی از خراسان شمالی، خراسان رضوی و گلستان به حساب می آید. آداب کورمانج های خراسان تفاوت های اندکی با کردهای غرب کشور دارد.

موسیقی محلی و پوشش مردان و زنان کرمانجی، از قدیم الایام زبانزد خاص و عام بود است. اما امروزه با توجه به یک جا نشینی و زندگی شهری پوشش سنتی کرمانجی ها به حاشیه رانده شده است. به طوری که لباس سنتی کرمانجی اغلب بر تن زنان و مردان مسن کرمانجی دیده می شود

لباس زنان کرمانجی از گراس (پیراهنی معمولی که یقه ندارد)، شیلوار (یا همان شلوار و دامن) و کله (پارچه ای از جنس مخلمل که بر روی گراس پوشیده می شود) تشکیل شده است. رنگ کله عموما سبز یا قرمز است و با سکه های تزئینی به نام دراو زینت داده می شوند. حاشیه یقه، جیب و سر آستین با نوار هایی به رنگ تند و با طرح زیگزاگ تزئین می شوند.

زن کرمانج برای پوشش سر از پشمی (نوعی روسری) و نوعی شال مخصوص استفاده می نماید که ساختاری شبیه به پوشیه ی عربی دارد و تمام نقاط صورت، به جز چشم ها را می پوشاند.

آداب خواستگاری:

عقد ایرانی و خواستگاری در بین ایلات کرمانجی معمولا توسط زن های مسن و با تجربه، به همراه بانوان نزدیک به داماد انجام می شود و در اکثر مواقع، مادر داماد به همراه خواستگاران نمی رود

خواستگاران موظف اند که صلاحیت دختر را بسنجند و در صورت رضایت، عروس را به طور رسمی برای داماد خواستگاری می نمایند. در صورت عدم رضایت؛ بدون اعلام خواستگاری جلسه را ترک می کنند

خانواده ی دختر زمانی را برای مشورت طلب می کنند و سپس موعدی را تعیین می کنند تا در آن روز، خانواده ی داماد برای دریافت جواب نهایی به منزل عروس مراجعه نمایند.

در موعد مقرر شده، خانواده ی داماد فرستاده ی را به خانواده ی عروس می فرستند و از پدر عروس کسب اجازه می نمایند تا برای امر خواستگاری، به طور رسمی حاضر شوند؛ اگر جواب منفی باشد، موضوع فراموش می شود و اگر مثبت باشد مراسم خواستگاری به طور رسمی آغاز می شود

در بین ایلات کرمانجی، تهیه جهیزیه (که به آن نخت می گویند) عموما به عهده ی داماد است، اما بعضا ممکن است با توافق طرفین، به صورت مشتریک تهیه شود. علاوه بر آن پرداخت شیربها نیز یکی دیگر از وظایف داماد می باشد که مبلغ آن داخل دستمال ابریشمی گذاشته شده و در روز شیرینی خوری به خانواده ی عروس تحویل داده می شود.

شیرینی خوری و حنابندان:

روز بعد از خواستگاری و پس از تهیه ی جهیزیه، مراسم شیرینی خوری برگزار می شوند که تمام اهلی ده به این جشن دعوت می شوند. تدارک تشریفات این جشن به عهده ی خانواده ی داماد می باشد

پس از این مراسم، نوبت به مراسم حنا بندان می رسد. در این مراسم، مقداری از حنای اضافه بر مصرف در خانواده ی داماد، به همراه چندین سکه به خانواده ی عروس فرستاده شده و در آن جا مراسم حنا بندان انجام می شود

پس از اتمام این مراسم، پسر و دختر به طور رسمی همسر یکدیگر به حساب می آیند

عروس پس از وارد شدن به خانواده ی داماد، عموما تا بدنیا آمدن اولین فرزند، با هیچ مردی از خانواده ی داماد صحبت نمی کند و در هنگام مواجهه صورت خود را می پوشاند. داماد نیز سعی می کند در معرض دید پدر زن خود نباشد

آداب عقد ایرانی در اقوام کرد:

اقوام کرد مراسم مفصلی را برای عروسی، در آداب و رسوم خود در نظر گرفته اند که شباهت زیادی با آداب کورمانجی دارد.

مراسمی مانند: نامزدی، تعیین زمان عروسی، روباز کردن عروس، تهیه لوازم مورد نیاز عروس توسط داماد، برپایی عقدکنان، مراسم حنا بندان، حمام‌بردن عروس و مراسم شب عروسی

لباس عروس کرد جشنواره ای از رنگ ها را تشکیل می دهد که زیبایی خیره کننده ای دارد.